Το «Σύμβολο» είναι, για την προσέγγιση μας, το κατεξοχήν ψυχικό όργανο. Είναι μια αόριστη ποιότητα που ωστόσο δίνει δομή στο χαοτικό πάνθεο των ψυχολογικών δυναμισμών. Συμπυκνώνει ένστικτα, ιδέες, μνήμες, συναισθήματα, ενδεχομενικότητες και με μια διαλεκτική υπερβατικότητα, κατορθώνει να παντρέψει δημιουργικά τις αντιφάσεις εκείνες που συχνά μας κάνουν να νιώθουμε πως «χάνουμε τον εαυτό μας». Ελλείματα στην «συμβολική ικανότητα» αποτελούν «σφραγίδες» για την ανάπτυξη ψυχοπαθολογίας. 

 

Ο καλύτερος τρόπος για να γίνει κατανοητή η προσέγγιση μου στη θεραπεία είναι μια παρουσίαση των σταδίων της θεραπείας, στην οποία έχει αναφερθεί ο C. G. Jung. Βεβαίως τα «στάδια» θα πρέπει να κατανοηθούν ως αναστοχαστικές κατηγορίες και όχι σαν αναπτυξιακά ορόσημα. Είναι οχήματα κατανόησης και σε καμία περίπτωση χάρτες ή συνταγές μιας «επιτυχημένης θεραπείας».

 

• Confession (Εξομολόγηση)

 

Σε αυτήν την φάση, ο «ασθενής» εκμυστηρεύεται μέσα από την περιγραφή του προβλήματος του, ουσιώδη περιεχόμενα της ατομικότητας του. Παρουσιάζει την συνειδητή γυμνή αλήθεια σε ένα «άλλο»- και με αυτή την έννοια «αντικειμενικό» βλέμμα. Το «μυστικό» του παύει να είναι μυστικό, καθώς μέσα από το μοίρασμα γίνεται δημόσιο αγαθό και δραπετεύει από τα ξεγελαστικά παιχνίδια της παντοδυναμίας. Η φάση της εξομολόγησης είναι ευεργετική τόσο ως καθαρτική διαδικασία αλλά κυρίως ως μια «επιστροφή» του νευρωτικά αποκλεισμένου ατόμου ή ψυχικού φαινομένου στην αγκαλιά της ανθρωπότητας. «Τίποτε ανθρώπινο δεν μου είναι ξένο», είπε ο Τερέντιος. 

 

• Elucidation (Διευκρίνηση)

 

Εδώ ακολουθείται η τυπική ψυχαναλυτική ερμηνευτική εκσκαφή που σκοπό έχει την αποκάλυψη τμημάτων του προσωπικού ασυνειδήτου. Περιεχόμενα έλκονται να βγουν στο φως της επίγνωσης ξεπερνώντας αμυντικούς μηχανισμούς παραχάραξης μιας ανυπόφορης ψυχικής αλήθειας. Σε αυτή την φάση διερευνείται η Σκιά μας, δηλαδή το αρχετυπικό υπόστεγο απόκρυψης δυσάρεστων εκδοχών, ντροπιαστικών τάσεων, ανεπίγνωστων ποιοτήτων. Η φάση της ψυχολογικής «Διευκρίνησης» διερευνά και αποκαλύπτει ψυχικές φιγούρες που διαθέτουν αυτονομία και έχουν τη δυνατότητα να απαγάγουν με συναισθηματικές φορτίσεις και περίεργες «τυφλότητες», την ελευθερία της βούλησης μας. Τα συμπλέγματα συχνά απεικονίζονται ως «υποπροσωπικότητες», ως σιωπηλά μα ισχυρά «όντα»  που κατοικούν στην ψυχική μας γεωγραφία. Τα όνειρα, τα συμπτώματα, τα ατυχήματα, οι περιπέτειες της μεταβίβασης, οι αφηγηματικές παραξενιές αποτελούν σημεία ιχνηλάτησης και αναγνώρισης των συμπλεγμάτων μας. Η αναγνώριση αυτή, εν δυνάμει διευρύνει το στοχαστικό πεδίο του Εγώ, προσφέροντας μας την δυνατότητα να χτίσουμε μια δημοκρατικότερη σχέση με τους απρόσκλητους «εσωτερικούς θεούς» που απαιτούν τον σεβασμό μας ως ισότιμοι πολίτες μιας πολυσύνθετης προσωπικότητας που ονομάζουμε Εαυτό.

 

• Education (Εκπαίδευση)

 

Η φάση της εκπαίδευσης θα μπορούσε να κατανοηθεί με διαφορετικούς τρόπους. Ο περισσότερο προφανής είναι πως η θεραπευτική διαδικασία έχει εισφέρει μια μεθοδολογική εκμάθηση στον πελάτη, ώστε να κατανοεί  γρηγορότερα την ψυχολογική φαινομενολογία και συνεπώς να χειραφετηθεί από την ανάγκη καθοδήγησης του ψυχοθεραπευτή. Πράγματι το άτομο πλέον αποκτά την διαισθητική και στοχαστική ικανότητα, μέσα από την ανάδυση ενός «παρατηρησιακού Εγώ», τόσο να ερμηνεύει όσο και να συνδιαλέγεται με ψυχικά περιεχόμενα, δίχως να γίνεται θύμα της «αλγοριθμικής» αυτονομίας τους. Ταυτόχρονα η εκπαίδευση θα μπορούσε να αναφέρεται και στην απόκτηση μιας άλλης δεξιότητας: Θα μπορούσαμε να την ονομάσουμε «συναισθηματική παιδεία». Είναι μια τέχνη διάκρισης και διαισθητικής κατανόησης του βάθους της συναισθηματικής σχέσης μας με τον κόσμο. Αντί να αποτελεί θύμα βίαιων και ωμών και παρωχημένων συναισθηματισμών, το άτομο αντιλαμβάνεται πλέον τα συναισθήματα του ως μορφές ιδεών, ως ανεμοδείκτες της αυθεντικότητας και ως μονάδες μέτρησης της αξίας. Μιλώντας λίγο πιο απλά, το ψυχολογικά εκλεπτυσμένο συναίσθημα είναι μια πηγή γνώσης, μια ικανότητα αισθητικής αποτίμησης που μας διδάσκει τί είναι πραγματικά σημαντικό για εμάς.

 

• Transformation (Μεταμόρφωση)

 

Στην κλασσική γιουνγκιανή θεωρία η φάση της μεταμόρφωσης αναφέρεται στην κατάκτηση της Εξατομίκευσης: μιας θεωρητικής και άρα ιδεατής ορμής του Εαυτού προς το πληρέστερο ξετύλιγμα των δυνατοτήτων του. Οπωσδήποτε είναι μια υπέροχη ιδέα, καθώς μας εμπνέει να «γίνουμε αυτό που ήδη είμαστε»! Η μεταμόρφωση ωστόσο θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μια μεταστοιχείωση: ως το αποτέλεσμα του γάμου των αντιφάσεων μας, που μας οδηγεί σε νέες αναβαθμίσεις και διευρύνσεις της συνειδητότητας ατομικά και συλλογικά. Η «μεταμόρφωση» είναι η «περιπέτεια» που προκύπτει από το διαρκές ερωτικό παιχνίδι ανάμεσα στην γοήτευση μας με τον κόσμο(προβολή, απώλεια του ελέγχου, συναισθηματικός αποπροσανατολισμός κλπ.) και την αιχμηρή διανοητική κατανόηση των ψευδαισθήσεων μας που ενδεχομένως μας κάνει λίγο πιο θλιμμένους μα οπωσδήποτε πιο σοφούς και παραδόξως πιο ανθρώπινους.